داکت اسپلیت (Ducted Split) یک نوع سیستم تهویه مطبوع است که برای سرمایش و گرمایش فضاهای بزرگ یا چند فضایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سیستم دارای دو بخش اصلی است: یک واحد داخلی و یک واحد خارجی.
واحد داخلی (یونیت هواساز): این واحد داخلی درون ساختمان نصب می‌شود و معمولاً در سقف یا در فضایی مخفی نصب می‌شود. وظیفه اصلی واحد داخلی توزیع هوا به اطاق‌ها و فضاهای مختلف است. این واحد شامل فن‌ها، فیلترها، و برق‌رسانی‌های مورد نیاز برای تهویه مطبوع فضاهاست.
واحد خارجی (یونیت کندانسینگ): این واحد خارجی معمولاً در فضای باز یا در مکانی که به فضای بیرونی دسترسی دارد، نصب می‌شود. وظیفه اصلی واحد خارجی تبدیل هوا گرم به هوا سرد (برای سرمایش) یا تبدیل هوا سرد به هوا گرم (برای گرمایش) با استفاده از کمپرسور و سیکل معکوس مبرد راه‌اندازی می‌کند.
سیستم داکت اسپلیت از یک شبکه از لوله‌ها یا کانال‌ها به نام داکت‌ها برای توزیع هوا به فضاهای مختلف استفاده می‌کند. این داکت‌ها معمولاً در سقف یا در دیوارهای مخفی نصب می‌شوند و هوای سرد یا گرم را به اتاق‌ها و فضاهای مختلف منتقل می‌کنند. این سیستم به دلیل قابلیت تنظیم دما و توزیع همگن هوا در فضاها، برای ساختمان‌های بزرگ یا فضاهایی که نیاز به تهویه مطبوع دقیق دارند، مناسب است.
به عنوان مثال، در ساختمان‌های اداری، فراورده‌سازی مواد غذایی، یا بیمارستان‌ها معمولاً از سیستم‌های داکت اسپلیت برای تهویه مطبوع استفاده می‌شود تا هوای مناسبی به اطاق‌ها و فضاهای مختلف تامین شود.
داکت اسپلیت یکی از پیشرفته‌ترین واحدهای تهویه مطبوع است که در سیستم‌های تهویه مطبوع مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سیستم با دو بخش اصلی عبارتند از یونیت خارجی (کندانسینگ یونیت) و یونیت داخلی (واحد هواساز). یونیت خارجی مسئول تولید سرمایش یا گرما را با استفاده از کمپرسور به عهده دارد، در حالی که یونیت داخلی برای توزیع هوا در داخل فضاها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این واحدها با کانال‌های داخل سقفی به مناطق مختلف منتقل می‌شوند.
داکت اسپلیت‌ها در دو نوع برق تک فاز 220 ولت و برق سه فاز 360 ولت موجود است. ظرفیت‌های مختلفی از 18000 تا 60000 با برق تک فاز و بیشتر از آن با برق سه فاز عرضه می‌شوند. برای مشتریانی که با مشکل برق سه فاز برای ظرفیت‌های بالا مواجه هستند، مدل‌های جدیدی با قابلیت استفاده از برق تک فاز در دسترس قرار گرفته است.
عملکرد کمپرسور در داکت اسپلیت‌ها نیز بستگی به منطقه جغرافیایی دارد. در مناطق معتدل، از کمپرسورهای روتاری با مصرف انرژی مناسب استفاده می‌شود. اما در مناطق گرمسیری و حاره‌ای، از کمپرسورهای تروپیکال و پیستونی با مصرف برق بیشتر استفاده می‌شود. این تنوع در کمپرسورها باعث بهره‌وری بیشتر در هر منطقه می‌شود.
داکت اسپلیت‌ها به دو نوع اینورتر و دور ثابت تقسیم می‌شوند. اینورتر با تغییر متغیر در سرعت کمپرسور به بهره‌وری بالاتر و مصرف کمتر انرژی منجر می‌شود. این تغییرات بر اساس سنسورها و دمای تعیین شده توسط کاربر انجام می‌شود. این ویژگی به تاخیر از روشن و خاموش شدن کمپرسورها و در نتیجه، کاهش اسطکاک و خرابی کمپرسورها منجر می‌شود.
در نهایت، انتخاب داکت اسپلیت با توجه به نیازهای مکانی و اقلیمی موردنظر امری بسیار حیاتی است. اطلاعات دقیق و تخصصی از فروشندگان معتبر می‌تواند به شما در انتخاب بهترین داکت اسپلیت برای نیازهای خود کمک کند.
در انتخاب کمپرسور برای داکت اسپلیت‌ها، موارد زیر باید مورد توجه قرار گیرند:
کمپرسورهای روتاری: این نوع کمپرسورها در داکت اسپلیت‌های معمولی استفاده می‌شوند. آنها از چرخش مستمر برای فشرده‌سازی مبرد استفاده می‌کنند. کمپرسورهای روتاری به عنوان یکی از کمپرسورهای پراستفاده در سیستم‌های تهویه مطبوع شناخته می‌شوند. این نوع کمپرسورها عملکرد بهتری در داکت اسپلیت فراهم می‌کنند و معمولاً مصرف انرژی کمتری دارند.
کمپرسورهای تروپیکال یا حاره‌ای: کمپرسورهای تروپیکال برای مناطق گرمسیر و حاره‌ای مناسب هستند. آنها به منظور مقاومت در برابر شرایط آب و هوایی داغ و مرطوب طراحی شده‌اند. این کمپرسورها در مناطق با شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب به خوبی عمل می‌کنند. مصرف انرژی آنها نسبت به کمپرسورهای روتاری بیشتر است، اما در شرایط گرمسیری کارایی بالایی دارند.
کمپرسورهای پیستونی: این نوع کمپرسورها معمولاً در داکت اسپلیت‌های کوچکتر و ارزان‌تر استفاده می‌شوند. آنها از یک سیلندر و پیستون برای فشرده‌سازی مبرد استفاده می‌کنند. کمپرسورهای پیستونی به عنوان گزینه‌ای اقتصادی‌تر برای سیستم‌های کوچک و مصرف‌های پایین عرضه می‌شوند.
نکته مهمی که در خرید داکت اسپلیت باید در نظر گرفته شود، تطابق ظرفیت دستگاه با نیازهای محیط و فضای مورد استفاده است. هوای داخل محیط با چرخش از داخل فین‌های یونیت داخلی سرمایش می‌شود، بنابراین در صورتی که دستگاه با ظرفیت کمتر از نیاز محیط خریداری شود یا در فضاهایی که با تداخل مداوم هوای گرم روبرو هستند مورد استفاده قرار گیرد، داکت اسپلیت با کمپرسور دائم کار (دورثابت) توصیه می‌شود. این نوع داکت اسپلیت‌ها در فضاهایی که به تبرید مداوم نیاز دارند و تحت فشار بالایی قرار دارند عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهند. به عبارت دیگر، اگر فضای شما همچون مغازه یا پاساژ به طور مداوم با ورود هوای گرم مواجه می‌شود، انتخاب داکت اسپلیت با کمپرسور دائم کار مزیت دارد.
در مناطق با رطوبت بالا و شرایط جوی مرطوب، از داکت اسپلیت‌های با فین‌های طلایی یا بلوفین (Blue Fin) استفاده کنید. این فین‌ها از خوردگی و رطوبت مقاومت بیشتری دارند و می‌توانند عمر دستگاه را افزایش دهند.
در زمینه انواع برندهای داکت اسپلیت در بازار داخلی، تعدادی از برندهای معتبر و مورد توجه به شرح زیر وجود دارند:
ال جی (LG): برند ال جی یکی از معتبرترین برندهای داکت اسپلیت در بازار است. این برند از تکنولوژی‌های پیشرفته برای تولید داکت اسپلیت‌های با کارایی بالا و کیفیت مناسب استفاده می‌کند.
آکس (AUX): برند آکس نیز در زمینه داکت اسپلیت‌های با عملکرد مطلوب و قیمت مناسب شناخته می‌شود. محصولات این برند اغلب از تکنولوژی‌های مدرن استفاده می‌کنند.
میدیا (Midea): برند میدیا نیز در بازار داخلی شناخته شده و محبوب است. داکت اسپلیت‌های این برند اغلب دارای کیفیت و کارایی مناسبی هستند.
گرین (Gree): برند گرین نیز یکی از معتبرترین برندها در زمینه تهویه مطبوع است. محصولات این برند اغلب از تکنولوژی‌های پیشرفته استفاده می‌کنند و دارای عمر طولانی مفیدی هستند.
هایسنس (Hisense): برند هایسنس همچنین در زمینه داکت اسپلیت‌ها حضور دارد و از تکنولوژی‌های مدرن استفاده می‌کند.
وستن (Westinghouse): برند وستن نیز در بازار داخلی محصولات داکت اسپلیت با کیفیت تولید می‌کند.
گری (Gree): گری یکی از پیشروهای صنعت تهویه مطبوع است و محصولات با کیفیت و موثری تولید می‌کند.
تک الکتریک (TCL Electric): برند تک الکتریک نیز در زمینه داکت اسپلیت‌ها محصولات متنوع و با کیفیتی تولید می‌کند.
در ضمن، در دهه اخیر، داکت اسپلیت‌های ایرانی نیز به دلیل پیشرفت‌های تکنولوژیک و کیفیت بالای تولیدات، جایگاه خود را در بازار داخلی پیدا کرده‌اند. برندهایی مانند جی پلاس (گلدیران)، وست کول و راتا از جمله برندهای داکت اسپلیت ایرانی معتبر هستند.
در انتخاب داکت اسپلیت مناسب باید عواملی مانند منطقه جغرافیایی، کاربری فضا، تعداد لوازم گرمازا در محیط، نوع ساختمان، ابعاد و تعداد پنجره‌ها، و تعداد افراد در واحد را در نظر گرفت. این عوامل می‌توانند به تعیین ظرفیت و مدل مناسب داکت اسپلیت کمک کنند. همچنین در مناطق با شرایط آب و هوایی خاص مانند مناطق جنوبی یا شمالی کشور، انتخاب داکت اسپلیت مناسب تر ممکن است.
تفاوت بین داکت اسپلیت اینورتر و دور ثابت به جز مصرف انرژی و سر و صدای تولید شده به شرح زیر است:
مصرف انرژی: در داکت اسپلیت اینورتر، مصرف انرژی بهینه‌تر و صرفه‌جویی بیشتری صورت می‌گیرد. این دستگاه‌ها توانایی تنظیم سرعت موتور کمپرسور را دارند، بنابراین هنگامی که دمای محیط به دمای مورد نیاز رسید، موتور کمپرسور کمتر کار می‌کند و انرژی کمتری مصرف می‌شود. در مقابل، در داکت اسپلیت دور ثابت، موتور کمپرسور فقط در حالت روشن و خاموش قرار می‌گیرد و تنظیم سرعت ندارد. به همین دلیل داکت اسپلیت اینورتر در مصرف انرژی بهتری عمل می‌کنند.
سر و صدا: داکت اسپلیت اینورتر به دلیل توانایی کمتر موتور کمپرسور در حالت کار، سر و صدای کمتری تولید می‌کنند. این امر به ویژه در محیط‌هایی که نیاز به آرامش دارند، مثل اتاق خواب، مزیتی مهم است. در مقابل، داکت اسپلیت دور ثابت هنگامی که موتور کمپرسور روشن می‌شود، ممکن است صدای بیشتری تولید کنند.
قابلیت تنظیم دما: داکت اسپلیت اینورتر قادر به دقیق‌تر تنظیم دما هستند و دمای محیط را به دمای مطلوب نزدیک‌تر نگه می‌دارند. این امر باعث ایجاد راحتی بیشتر برای کاربر می‌شود. در مقابل، داکت اسپلیت دور ثابت تنها قادر به روشن و خاموش کردن موتور کمپرسور هستند و تنظیم دما را انجام نمی‌دهند.
در کل، داکت اسپلیت اینورتر به دلیل مصرف انرژی کمتر، سر و صدای کمتر، و توانایی بهتر در تنظیم دما معمولاً بهترین گزینه برای کاربران است، اگرچه هزینه بیشتری نسبت به داکت اسپلیت دور ثابت دارند.
برای انتخاب داکت اسپلیت با ظرفیت مناسب برای سرمایش ساختمان، باید متراژ ساختمان و تعداد اتاق‌ها را در نظر بگیرید. همچنین موقعیت واحد ساختمان نیز اهمیت دارد، به عبارت دیگر، آیا ساختمان در طبقه وسط یا نزدیک پشت بام واقع شده است؟
معمولاً برای هر 35 تا 40 متر مربع از متراژ ساختمان، ظرفیت یک تن تبرید در نظر گرفته می‌شود. بنابراین، بهتر است که برای واحد‌هایی که متراژ آنها بالاتر از 120 متر مربع است، دو دستگاه داکت اسپلیت در نظر گرفته شود. به عنوان مثال، اگر واحدی با مساحت 135 متر مربع دارید، می‌توانید آن را به دو زون تقسیم کنید و در هر زون یک دستگاه مناسب با متراژ نصب کنید. به این ترتیب، مصرف برق کاهش می‌یابد و همچنین هر زون به صورت مستقل سرمایه‌ای خواهد داشت. برای مثال، واحد 135 متری با 3 اتاق خواب می‌تواند یک دستگاه با ظرفیت 24000 BTU/hr برای 45 متر مربع و یک دستگاه با ظرفیت 30000 BTU/hr برای باقی‌مانده 90 متر مربع داشته باشد.
در نظر داشته باشید که هر 12000 BTU/hr معادل یک تن تبرید میباشد.
برای واحد‌هایی که متراژ آنها تا 150 متر مربع است، می‌توان داکت اسپلیت تک فاز با برق 32 آمپر را استفاده کرد. اگر متراژ واحد تا 200 متر باشد، می‌توان از برق تک فاز 50 آمپر استفاده کرد. اما برای متراژ‌های بالای 500 متر مربع، باید از برق سه فاز استفاده شود. قبل از نصب داکت اسپلیت، باید این نیازهای برقی را در نظر گرفته و سیستم برقی مناسب با فیوزهای مینیاتور را طراحی کرد.
یک نکته دیگر مهم حجم هوادهی داکت اسپلیت است. معمولاً برای هر تن تبرید، حجم هوادهی 400 CFM مناسب است. اگر حجم هوادهی کمتر باشد، داکت اسپلیت کمتری سر و صدا ایجاد می‌کند، و اگر حجم هوادهی بیشتر باشد، سر و صدای بیشتری ایجاد می‌شود.
سیستم داکت اسپلیت دارای مزایای متعددی است که در زیر به صورت تخصصی و دقیق بررسی می‌شوند:
عدم اشغال فضای اضافی و استفاده از داخل سقف کاذب: یکی از مزایای بزرگ داکت اسپلیت این است که واحدهای داخلی در داخل سقف کاذب نصب می‌شوند، به این ترتیب فضای زمین کاربردی دیگری اشغال نمی‌شود.
امکان ارائه داکت اسپلیت با کویل آب گرم: برخی از مدل‌های داکت اسپلیت امکان اضافه کردن کویل آب گرم را دارند. این ویژگی به این امکان دست می‌دهد که همزمان با سرمایش، گرمایش را نیز از یک دستگاه جداگانه تهیه کرد. این به طراحان داخلی واحدها کمک می‌کند و از صرفه‌جویی در مصرف برق و اسپیس‌های اضافی می‌آید.
تأمین گرمایش و سرمایش چندین فضا با یک دستگاه: یک سیستم داکت اسپلیت قادر است همزمان چندین فضا را سرمایش و گرم کند و هوا را از طریق سیستم کانال کشی توزیع کند.
هزینه‌های اولیه و تعمیر و نگهداری کمتر: نسبت به سیستم‌های چیلر، فن کویل، و VRF، داکت اسپلیت هزینه‌های اولیه نصب و تعمیر و نگهداری کمتری دارد.
کنترل دما: اغلب داکت اسپلیت‌ها دارای ترموستات دیواری هستند که امکان کنترل دقیق دما را فراهم می‌کنند. برخی از برندها حتی ترموستات‌های هوشمندی دارند که می‌توان آنها را به گوشی موبایل متصل کرد و دمای محیط را از راه دور تنظیم کرد.
تصفیه هوا: بسیاری از داکت اسپلیت‌ها دارای فیلترهای قابل شستشو هستند که امکان تصفیه هوا را فراهم می‌کنند.
تزریق هوای تازه: داکت اسپلیت‌ها امکان تزریق هوای تازه به محیط را از طریق کانال ورودی دارند که به بهبود کیفیت هوای داخلی کمک می‌کند.
حذف سیال واسطه (آب): نسبت به سیستم‌های چیلر و فن کویل، داکت اسپلیت از سیال واسطه (آب) استفاده نمی‌کند و در نتیجه برودت بهتری را ارائه می‌دهد.
عدم اشغال فضا در محل موتور خانه یا روی بام: نسبت به سیستم‌های چیلر، هواساز و غیره، داکت اسپلیت عدم اشغال فضایی در محل موتور خانه یا روی بام دارد.
کاهش طول لوله‌کشی و عدم نیاز به تجهیزات اضافی: داکت اسپلیت نیاز به لوله‌کشی کمتری دارد و عموماً نیاز به پمپ، مبدل حرارتی، برج خنک‌کن و مشابه آن ندارد.
استقلال واحدها: در یک سیستم داکت اسپلیت، هر واحد از یکدیگر مستقل است و می‌توانند به صورت جداگانه کنترل شوند.
سرمایش و گرمایش مطلوب‌تر: سیستم داکت اسپلیت به عنوان یک سیستم ترکیبی می‌تواند سرمایش و گرمایش مطلوب‌تری را ارائه دهد.
گروه فنی و مهندسی ایران دما، طراح و سازنده پروژه‌های لوکس ویلا و مجتمع‌های مسکونی، با بیش از ۱۵ سال تجربه در این صنعت، با ارائه راهکارهای نوین و خلاقانه در معماری و مهندسی ساختمان و با تکیه بر دانش فنی روز و بهره‌گیری از بهترین مصالح ساختمانی، پروژه‌هایی را خلق می‌کند که نه تنها از نظر زیبایی‌شناسی در سطح بالایی قرار دارند، بلکه با در نظر گرفتن اصول پایداری و هماهنگی با محیط طبیعی، تجربه‌ای دلنشین و آرامش‌بخش را برای ساکنین فراهم می‌آورند. توجه ویژه به جزئیات در طراحی، همراه با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، این امکان را فراهم می‌آورد که هر پروژه به یک اثر هنری منحصر به فرد تبدیل شود که در آن آسایش، زیبایی و عملکرد به طرز هماهنگ با یکدیگر ترکیب شده‌اند.
2021© تمام حقوق مادی و معنوی این سایت متعلق به شرکت ایران دما میباشد.
